Η Ανοικτή και Υπεύθυνη Έρευνα και Καινοτομία αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την ολοκλήρωση αλλά και την άμιλλα της επιστημονικής έρευνας.
Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΣΕΑΒ) επενδύει πάνω σε υποδομές και υπηρεσίες υποστήριξης ερευνητών/ριών των μελών-Ιδρυμάτων του, συνδέεται με το ευρωπαϊκό οικοσύστημα φορέων για την Ανοικτή Επιστήμη και αναπτύσσει με άλλους εταίρους εκπαιδευτικές ενότητες για την προώθηση καλών πρακτικών σε συνιστώσες της, όπως η Ανοικτή Πρόσβαση και τα Ερευνητικά Δεδομένα. Στο πλαίσιο της συμμετοχής του στο έργο PATTERN (Piloting open and responsible Activities and Trainings Towards the Enhancement of Researchers Networks), ο ΣΕΑΒ παρέχει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα QuickStart στην Ανοικτή Επιστήμη που υλοποιείται τόσο με σύγχρονους όσο και ασύγχρονους τρόπους για όλη την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα της χώρας.
Πρώτη φάση - Φθινόπωρο 2024
Η πρώτη φάση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος ολοκληρώθηκε την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2024 μετά από πέντε εβδομαδιαίες συνεδρίες και είχε ως αντικείμενο τη Διαχείριση Ερευνητικών δεδομένων (Research Data Management). Μπορείτε να βρείτε την αναφορά στην σχετική ιστοσελίδα.
Δεύτερη φάση - Άνοιξη 2025
Η δεύτερη φάση διευρύνεται και εστιάζει σε δύο συνιστώσες της Ανοικτής Επιστήμης: στη Διαχείριση Ερευνητικών Δεδομένων (Research Data Management) και στην Ανοικτή Πρόσβαση (Open Access). Συγκεκριμένα περιλαμβάνει:
Quickstart
στην Ανοικτή Πρόσβαση
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα υλοποιείται ασύγχρονα και προσαρμόζεται στο πρόγραμμα των εκπαιδευομένων (self-paced). Αποτελείται από πέντε Ενότητες μάθησης που θα είναι διαθέσιμες από τις 3 Μαρτίου ως τις 31 Μαΐου 2025.
- Μετασχηματίζοντας τον διαμοιρασμό της γνώσης: το κίνημα της Ανοικτής Πρόσβασης
- Καταγραφή των διαθέσιμων επιλογών Ανοικτής Πρόσβασης
- Βεβαιωθείτε πως οι δημοσιεύσεις σας είναι πράγματι Ανοικτής Πρόσβασης
- Διερεύνηση κοινών παρανοήσεων για την Ανοικτή Πρόσβαση
Σε ποιούς/ες απευθύνεται
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους/ες ερευνητές/ριες με μικρή ή καθόλου προηγούμενη εμπειρία που θέλουν να ενημερωθούν με σύντομο και διαδραστικό τρόπο για τη σημασία της Ανοικτής Πρόσβασης.
Μαθησιακές ενότητες
Γενικός σκοπός του προγράμματος είναι να βοηθήσει στην κατανόηση βασικών εννοιών και πρακτικών της Ανοικτής Πρόσβασης. Με την ολοκλήρωση του θα γνωρίζετε:
- Εισαγωγικές/βασικές έννοιες, όπως οι κύριοι «δρόμοι» δημοσίευσης, και ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη της επιστημονικής δημοσίευσης
- Διαδικασίες δημοσίευσης, εργαλεία που βοηθούν τη δημοσίευση σε καθεστώς ΑΠ, πρακτικές των αρπακτικών περιοδικών
- Ανοικτή Ομότιμη Κρίση και σημασία εφαρμογής της στην αξιολόγηση της έρευνας
- Απαιτήσεις των φορέων χρηματοδότησης και έλεγχος συμμόρφωσης με τις πολιτικές ΑΠ
- Πλαίσιο δικαιωμάτων, άδειες Creative Commons και στρατηγικές διατήρησης δικαιωμάτων για ερευνητές/ριες
Τρόπος συμμετοχής
- Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα πραγματοποιείται διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας OpenPlato και προσφέρεται δωρεάν στα μέλη των ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων της χώρας.
- Δεν υπάρχει περιορισμός θέσεων.
- Η παρακολούθηση της ενότητας πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Μαΐου 2025.
Βήμα 1
Κάντε τη δωρεάν εγγραφή σας στην πλατφόρμα του OpenPlato. Θυμηθείτε ότι θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε το ιδρυματικό σας email.
Βήμα 2
Η παρακολούθηση του μαθήματος πραγματοποιείται εξ ολοκλήρου μέσω του ανωτέρω συνδέσμου. Η εκτιμώμενη διάρκεια του μαθήματος είναι περίπου δύο ώρες, ωστόσο έχετε την ευχέρεια να το παρακολουθήσετε στον χρόνο που σας εξυπηρετεί
Βήμα 3
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, λαμβάνετε τη βεβαίωση παρακολούθησης σας. Για την λήψη βεβαίωση είναι απαραίτητη η βαθμολογία άνω του 80% στο τελικό quiz αξιολόγησης.
Quickstart
στη Διαχείριση Ερευνητικών Δεδομένων
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα υλοποιείται σύγχρονα και απομακρυσμένα. Αποτελείται από τις πέντε παρακάτω Ενότητες μάθησης:
- Τι είναι η FAIR RDM και γιατί πρέπει να την εφαρμόσουμε;
Τετάρτη, 5 Μαρτίου 2025, ώρα 12:00 μ.μ. - Σχεδιασμός για FAIR: εισαγωγή στην RDM και στα DMPs.
Τετάρτη, 12 Μαρτίου 2025, ώρα 12:00 μ.μ. - Ξεκινήστε να εφαρμόζετε την FAIR RDM στην πράξη.
Τετάρτη, 19 Μαρτίου 2025, ώρα 12:00 μ.μ. - Εμβάθυνση στην εφαρμογή της FAIR RDM - μέρος 1
Τετάρτη, 26 Μαρτίου 2025, ώρα 12:00 μ.μ. - Εμβάθυνση στην εφαρμογή της FAIR RDM - μέρος 2
Τετάρτη, 2 Απριλίου 2025, ώρα 12:00 μ.μ.
Σε ποιούς/ες απευθύνεται
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους/ες ερευνητές/ριες με μικρή ή καθόλου προηγούμενη εμπειρία που θέλουν να ενημερωθούν με σύντομο και διαδραστικό τρόπο για τη σημασία της Διαχείρισης Ερευνητικών Δεδομένων. Λόγω περιορισμού θέσεων, το πρόγραμμα δεν απευθύνεται σε βιβλιοθηκονόμους, για τους/ις οποίους/ες παρέχονται άλλες ευκαιρίες εκπαίδευσης.
Μαθησιακές ενότητες
Γενικός σκοπός του προγράμματος είναι να βοηθήσει στην κατανόηση βασικών εννοιών και πρακτικών της Διαχείρισης Ερευνητικών Δεδομένων. Με την ολοκληρωσή του θα:
- Είστε σε θέση να κατανοείτε τη σχέση μεταξύ FAIR, ανοικτών δεδομένων και Διαχείρισης Ερευνητικών Δεδομένων
- Αναγνωρίζετε τη σπουδαιότητα του Σχεδίου Διαχείρισης Δεδομένων και του τρόπου δημιουργίας του
- Μπορείτε να αντιλαμβάνεστε τη σημασία και το ρόλο των μεταδεδομένων και των μορφότυπων των αρχείων
- Γνωρίζετε τη χρήση των μόνιμων αναγνωριστικών (persistent identifiers), αξιόπιστων αποθετηρίων (trusted repositories) και «σημασιολογικών αντικειμένων» (semantic artefacts)
- Έχετε εξοικειωθεί με την ανακάλυψη δεδομένων (data discovery), την πνευματική ιδιοκτησία, τα πνευματικά δικαιώματα, την αδειοδότηση και τον GDPR.
Τρόπος συμμετοχής
- Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα πραγματοποιείται διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας Zoom και προσφέρεται δωρεάν στα μέλη των ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων της χώρας.
- Λόγω του περιορισμένου αριθμού θέσεων, είναι υποχρεωτική η εγγραφή μέσω του παρακάτω συνδέσμου.
- Η εγγραφή πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τη Δευτέρα, 24 Φεβρουαρίου 2025 και για να είναι έγκυρη απαιτείται η χρήση του ιδρυματικού σας email.
Βήμα 1
Κάντε την εγγραφή σας μέσα από την πλατφόρμα του Zoom. Θυμηθείτε ότι θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε το ιδρυματικό σας email.
(Η φόρμα εγγραφής έχει κλείσει)
Βήμα 2
Αναμείνατε την επιβεβαίωση της συμμετοχής σας.
Βήμα 3
Αφού λάβετε την επιβεβαίωση, εγγραφείτε στην εκπαιδευτική πλατφόρμα.
Συνήθεις Ερωτήσεις
Βεβαίωση συμμετοχής απονέμεται σε όλους/όλες όσοι ολοκληρώνουν επιτυχώς κάθε πρόγραμμα εκπαίδευσης, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Για το μάθημα της Ανοικτής Πρόσβασης, το οποίο μπορείτε να ολοκληρώσετε με ευέλικτο ρυθμό, απαιτείται η ολοκλήρωση όλων των δραστηριοτήτων καθώς και η επίτευξη βαθμολογίας τουλάχιστον 80% στο τελικό quiz.
Για τον κύκλο εκπαίδευσης στη Διαχείριση Ερευνητικών Δεδομένων, απαιτείται η παρακολούθηση τουλάχιστον τεσσάρων από τις πέντε προγραμματισμένες συνεδρίες.
Ναι, έχετε τη δυνατότητα να είστε εγγεγραμμένος/η και στα δύο μαθήματα (κύκλους εκπαιδεύσεων) ταυτόχρονα. Μπορείτε να παρακολουθείτε και να ολοκληρώνετε τις δραστηριότητες και των δύο προγραμμάτων σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και τις απαιτήσεις του καθενός.
Για να προάγουμε ένα θετικό και επαγγελματικό μαθησιακό περιβάλλον, ενθαρρύνουμε τις παρακάτω συμπεριφορές σε κάθε δραστηριότητα και επικοινωνία:
- Χρήση φιλικής και συμπεριληπτικής γλώσσας.
- Σεβασμός στις διαφορετικές απόψεις και εμπειρίες.
- Αξιοπρεπής αποδοχή της εποικοδομητικής κριτικής.
- Εστίαση στο συμφέρον της κοινότητας.
- Επίδειξη ευγένειας και σεβασμού προς όλα τα μέλη της κοινότητας.
Εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε δυσάρεστη ή ακατάλληλη κατάσταση παρακαλούμε ενημερώστε άμεσα, με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα μέλη των διοργανωτών.
Στο Quickstart της Ανοικτής Πρόσβασης με τίτλο "Δημοσίευση σε καθεστώς Ανοικτής Πρόσβασης: αντιμετώπιση προκλήσεων και προκαταλήψεων", θα πρέπει να λάβετε βαθμό τουλάχιστον 80% στο ερωτηματολόγιο αυτοαξιολόγησης προκειμένου να λάβετε το πιστοποιητικό παρακολούθησης. Παρ' όλα αυτά, σε περίπτωση που την πρώτη φορά αποτύχετε μπορείτε να κάνετε μια μικρή επανάληψη στο περιεχόμενο του μαθήματος και στη συνέχεια να ξανά κάνετε το κουΐζ, όσες φορές επιθυμείτε.
Το Miro Board μπορεί να φαίνεται περίπλοκο αρχικά, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ εύκολο στη χρήση του.
Κάθε ερώτηση έχει το δικό της χρώμα και μια κλίμακα βαθμολογίας από το 0 έως το 10 (με το 10 να σημαίνει "συμφωνώ απόλυτα"). Δίπλα στην κλίμακα, θα βρείτε τα "χαρτάκια" του αντίστοιχου χρώματος. Οι ερωτήσεις χωρίζονται σε δύο μέρη: το πρώτο αφορά τη βαθμολογία για το "πόσο ευχάριστο ήταν το μάθημα" ("I enjoyed the training") και το δεύτερο τη δικαιολόγηση της βαθμολογίας ("because..."). Για να απαντήσετε, τοποθετείτε το "χαρτάκι" στο βαθμό που θέλετε (π.χ. "9") και στη συνέχεια σημειώνετε τον λόγο της βαθμολογίας (π.χ. "γιατί το βρήκα πολύ χρήσιμο αλλά...").
Θα παρατηρήσετε ότι οι ερωτήσεις είναι στα αγγλικά. Παρ' όλα αυτά, μπορείτε να απαντήσετε στα ελληνικά αν το προτιμάτε. Αν υπάρχει κάποια δυσκολία στην κατανόηση των ερωτήσεων, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας (στο projects@heal-link.gr).
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα "PATTERN: QuickStart στην Ανοικτή Επιστήμη" υλοποιείται από τον ΣΕΑΒ μέσω του ευρωπαϊκού έργου PATTERN (Piloting open and responsible Activities and Trainings Towards the Enhancement of Researchers Networks, HORIZON-WIDERA-2022-ERA-01).
