
Η Ανοικτή και Υπεύθυνη Έρευνα και Καινοτομία αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για την ολοκλήρωση αλλά και την άμιλλα της επιστημονικής έρευνας.
Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΣΕΑΒ) επενδύει πάνω σε υποδομές και υπηρεσίες υποστήριξης ερευνητών/ριών των μελών-Ιδρυμάτων του, συνδέεται με το ευρωπαϊκό οικοσύστημα φορέων για την Ανοικτή Επιστήμη και αναπτύσσει με άλλους εταίρους εκπαιδευτικές ενότητες για την προώθηση καλών πρακτικών σε συνιστώσες της, όπως η Ανοικτή Πρόσβαση και τα Ερευνητικά Δεδομένα. Στο πλαίσιο της συμμετοχής του στο έργο PATTERN (Piloting open and responsible Activities and Trainings Towards the Enhancement of Researchers Networks), ο ΣΕΑΒ παρέχει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα QuickStart στην Ανοικτή Επιστήμη που υλοποιείται τόσο με σύγχρονους όσο και ασύγχρονους τρόπους για όλη την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα της χώρας.
Πρώτη φάση - Φθινόπωρο 2024
Η πρώτη φάση ολοκληρώθηκε την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2024 μετά από την διεξαγωγή πέντε εβδομαδιαίων συνεδριών. Μπορείτε να βρείτε την αναφορά στην σχετική ιστοσελίδα.
Δεύτερη φάση - Άνοιξη 2025
Η δεύτερη φάση του εκπαιδευτικού προγράμματος διευρύνεται και εστιάζει σε δύο αντικείμενα: στη Διαχείριση Ερευνητικών Δεδομένων (Research Data Management) και στην Ανοικτή Πρόσβαση (Open Access).
Quickstart στη διαχείριση ερευνητικών δεδομένων : η ενότητα αυτή γίνεται απομακρυσμένα και σύγχρονά, κάθε Τετάρτη από 5 Μαρτίου έως 2 Απριλίου. Οι αναλυτικές πληροφορίες για την ενότητα βρίσκονται παρακάτω.
Quickstart στην ανοικτή πρόσβαση : η εκπαιδευτική αυτή ενότητα γίνεται ασύγχρονα και σύμφωνα με το πρόγραμμα του εκπαιδευόμενου (self-paced). Αποτελείται από πέντε ενότητες και θα είναι ανοικτή από 28 Φεβρουαρίου ως τις 31 Μαΐου 2025.
Σε ποιούς/ες απευθύνεται
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους/ες ερευνητές/ριες με μικρή ή καθόλου προηγούμενη εμπειρία που θέλουν να ενημερωθούν με σύντομο και διαδραστικό τρόπο για τη σημασία της Διαχείρισης Ερευνητικών Δεδομένων και της Ανοικτής Πρόσβασης. Λόγω περιορισμού θέσεων, το πρόγραμμα για τη Διαχείριση των Ερευνητικών Δεδομένων δεν απευθύνεται σε βιβλιοθηκονόμους, για τους/ις οποίους/ες παρέχονται άλλες ευκαιρίες εκπαίδευσης.
Μαθησιακοί Στόχοι
Γενικός σκοπός είναι να βοηθήσει στην κατανόηση βασικών εννοιών και πρακτικών της Ανοικτής Επιστήμης στον τομέα της Διαχείρισης Ερευνητικών Δεδομένων και της Ανοικτής Πρόσβασης. Στο τέλος του εκπαιδευτικού προγράμματος θα γνωρίζετε:
Ανοικτή Πρόσβαση
- Εισαγωγικές/βασικές έννοιες, όπως οι κύριοι "δρόμοι" δημοσίευσης, και ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη της επιστημονικής δημοσίευσης
- Διαδικασίες δημοσίευσης, εργαλεία που βοηθούν τη δημοσίευση σε καθεστώς ΑΠ, πρακτικές των αρπακτικών περιοδικών
- Ανοικτή Ομότιμη Κρίση και σημασία εφαρμογής της στην αξιολόγηση της έρευνας
- Απαιτήσεις των φορέων χρηματοδότησης και έλεγχος συμμόρφωσης με τις πολιτικές ΑΠ
- Πλαίσιο δικαιωμάτων, άδειες Creative Commons και στρατηγικές διατήρησης δικαιωμάτων για ερευνητές/ριες
Διαχείριση Ερευνητικών Δεδομένων
- Κατανόηση της σχέσης μεταξύ FAIR, ανοικτών δεδομένων και Διαχείρισης Ερευνητικών Δεδομένων.
- Αναγνώριση της σπουδαιότητάς του Σχεδίου Διαχείρισης Δεδομένων και του τρόπου δημιουργίας του.
- Ανάδειξη της σημασίας και του ρόλου των μεταδεδομένων και των μορφότυπων των αρχείων.
- Γνώση του τρόπου χρήσης μόνιμων αναγνωριστικών (persistent identifiers), αξιόπιστων αποθετηρίων (trusted repositories) και «σημασιολογικών αντικειμένων» (semantic artefacts).
- Εξοικείωση με την ανακάλυψη δεδομένων (data discovery), την πνευματική ιδιοκτησία, τα πνευματικά δικαιώματα, την αδειοδότηση και τον GDPR.
Τρόπος συμμετοχής
- Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα πραγματοποιείται διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας OpenPlato και προσφέρεται δωρεάν στα μέλη των ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων της χώρας.
- Δεν υπάρχει περιορισμός θέσεων.
- Η παρακολούθηση της ενότητας πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Μαίου 2025.
Τρόπος συμμετοχής
- Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα πραγματοποιείται διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας Zoom και προσφέρεται δωρεάν στα μέλη των ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων της χώρας.
- Λόγω του περιορισμένου αριθμού θέσεων, είναι υποχρεωτική η εγγραφή μέσω του παρακάτω συνδέσμου.
- Η εγγραφή πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι την Παρασκευή, 14 Φεβρουαρίου 2025 και για να είναι έγκυρη απαιτείται η χρήση του ιδρυματικού σας email.
Βήμα 1
Κάντε τη δωρεάν εγγραφή σας στην πλατφόρμα του OpenPlato. Θυμηθείτε ότι θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε το ιδρυματικό σας email.
Βήμα 2
Η παρακολούθηση του μαθήματος πραγματοποιείται εξ ολοκλήρου μέσω του ανωτέρω συνδέσμου. Η εκτιμώμενη διάρκεια του μαθήματος είναι περίπου δύο ώρες, ωστόσο έχετε την ευχέρεια να το παρακολουθήσετε στον χρόνο που σας εξυπηρετεί
Βήμα 3
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος, λαμβάνετε τη βεβαίωση παρακολούθησης σας. Για την λήψη βεβαίωση είναι απαραίτητη η βαθμολογία άνω του 80% στο τελικό quiz αξιολόγησης.
Βήμα 1
Κάντε την εγγραφή σας μέσα από την πλατφόρμα του Zoom. Θυμηθείτε ότι θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε το ιδρυματικό σας email.
Βήμα 2
Αναμείνατε την επιβεβαίωση της συμμετοχής σας.
Βήμα 3
Αφού λάβετε την επιβεβαίωση, εγγραφείτε στην εκπαιδευτική πλατφόρμα.
QuickStart
στην Ανοικτή Πρόσβαση
Όλες οι ενότητες είναι διαθέσιμες από την 1η Μαρτίου 2025 και μπορείτε να τις παρακολουθήσετε σύμφωνα με το δικό σας πρόγραμμα. Η ενότητα είναι ασύγχρονη και αυτο-ρυθμιζόμενη (self-paced). Η μόνη ημερομηνία που χρειάζεται να γνωρίζετε είναι ότι η ενότητα κλείνει στις 31 Μαΐου 2025. Οι κύριες ενότητες είναι:
1. Μετασχηματίζοντας τον διαμοιρασμό της γνώσης: το κίνημα της Ανοικτής Πρόσβασης
2. Καταγραφή των διαθέσιμων επιλογών Ανοικτής Πρόσβασης
3. Βεβαιωθείτε πως οι δημοσιεύσεις σας είναι πράγματι Ανοικτής Πρόσβασης
4. Διερεύνηση κοινών παρανοήσεων για την Ανοικτή Πρόσβαση
QuickStart
στη Διαχείριση Ερευνητικών Δεδομένων
1. Τι είναι η FAIR RDM και γιατί πρέπει να την κάνουμε;
Τετάρτη, 5 Μαρτίου 2025, ώρα 12:00 μ.μ.
2. Σχεδιασμός για FAIR: εισαγωγή στην RDM και στα DMPs.
Τετάρτη, 12 Μαρτίου 2025, ώρα 12:00 μ.μ.
3. Ξεκινήστε να εφαρμόζετε την FAIR RDM στην πράξη.
Τετάρτη, 19 Μαρτίου 2025, ώρα 12:00 μ.μ.
4. Εμβάθυνση στην εφαρμογή της FAIR RDM - μέρος 1
Τετάρτη, 26 Μαρτίου 2025, ώρα 12:00 μ.μ.
5. Εμβάθυνση στην εφαρμογή της FAIR RDM - μέρος 2
Τετάρτη, 2 Απριλίου 2025, ώρα 12:00 μ.μ.
Συνήθεις Ερωτήσεις
Ναι, δίνεται βεβαίωση συμμετοχής σε όλους/ες που ολοκληρώνουν κάθε πρόγραμμα εκπαίδευσης. Για την παροχή της βεβαίωσης απαιτείται η ενεργή συμμετοχή σε τέσσερις από τις πέντε συνεδρίες.
Σε αυτή τη φάση προσφέρεται μόνο η σύγχρονη και απομακρυσμένη παρακολούθηση της ενότητας της Διαχείρισης Ερευνητικών Δεδομένων. Όταν προστεθούν και άλλες ενότητες, τότε οι ενδιαφερόμενοι/ες θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, όπως θα το επιθυμούν, εάν πρόκειται για ασύγχρονη ενότητα, ή όπως θα το επιτρέπει η διαθεσιμότητα, αν πρόκειται για σύγχρονη ενότητα, αποκτώντας έτσι μια πλήρη εικόνα των θεματικών που καλύπτουν τα μαθήματα.
Για να προάγουμε ένα θετικό και επαγγελματικό μαθησιακό περιβάλλον, ενθαρρύνουμε τις παρακάτω συμπεριφορές σε κάθε δραστηριότητα και επικοινωνία:
- Χρήση φιλικής και συμπεριληπτικής γλώσσας.
- Σεβασμός στις διαφορετικές απόψεις και εμπειρίες.
- Αξιοπρεπής αποδοχή της εποικοδομητικής κριτικής.
- Εστίαση στο συμφέρον της κοινότητας.
- Επίδειξη ευγένειας και σεβασμού προς όλα τα μέλη της κοινότητας.
Εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε δυσάρεστη ή ακατάλληλη κατάσταση παρακαλούμε ενημερώστε άμεσα, με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα μέλη των διοργανωτών.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα "PATTERN: QuickStart στην Ανοικτή Επιστήμη" υλοποιείται από τον ΣΕΑΒ μέσω του ευρωπαϊκού έργου PATTERN (Piloting open and responsible Activities and Trainings Towards the Enhancement of Researchers Networks, HORIZON-WIDERA-2022-ERA-01).