Την 1η Δεκεμβρίου 2022, η πρωτοβουλία SCOAP³ (Sponsoring Consortium for Open Access Publishing in Particle Physics ) ανακοίνωσε επίσημα την έναρξη μιας νέας δραστηριότητας,  με την οποία καθιστά βιβλία στο τομέα της φυσικής υψηλών ενεργειών και συναφών πεδίων ανοικτά, στο πλαίσιο του προγράμματος SCOAP3 for Book.

Από το ξεκίνημα του SCOAP³ το 2014, η μετάβαση επιστημονικών άρθρων σε καθεστώς ανοικτής πρόσβασης έχει γίνει με γοργούς ρυθμούς. Πάνω από το 90% των άρθρων που δημοσιεύονται ετησίως στον τομέα της φυσικής υψηλών ενεργειών διατίθεται ελεύθερα τόσο για τους αναγνώστες όσο και για τους συγγραφείς. Το πρόγραμμα SCOAP³ for Books είναι η πιο πρόσφατη προσπάθεια της διεθνούς συνεργασίας  για να αυξηθεί το περιεχόμενο που διατίθεται ελεύθερα περιλαμβάνοντας ακαδημαϊκά βιβλία στη σωματιδιακή φυσική και συναφή πεδία, όπως φυσική των επιταχυντών κ.α.

Το SCOAP³ εξασφάλισε τη συνεργασία γνωστών ακαδημαϊκών εκδοτών, συμπεριλαμβανομένων των Cambridge University Press, Oxford University Press, Springer Nature, Taylor & Francis και World Scientific, για να μετατρέψει πάνω από 100 διδακτικά εγχειρίδια και μονογραφίες σε καθεστώς Ανοικτής Πρόσβασης στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος  SCOAP³ for Books. Επίσης, συνεργάζεται με την πλατφόρμα OAPEN, η οποία παρέχει υπηρεσίες φιλοξενίας, διάχυσης, ψηφιακής διατήρησης και παροχής στατιστικών στοιχείων για τα βιβλία του προγράμματος. Αναγνώστες από όλο τον κόσμο έχουν πρόσβαση σε 60 περίπου τίτλους βιβλίων στη συλλογή  OAPEN Library SCOAP³ Collection, όπου περισσότεροι τίτλοι θα προστεθούν τους επόμενους μήνες. Οι τίτλοι είναι, επίσης, ελεύθερα διαθέσιμοι στους ιστότοπους των εκδοτών.

Λαμβάνοντας υπόψη τη θετική ανταπόκριση και αντίκτυπο που είχε το πιλοτικό πρόγραμμα, το Διοικητικό Συμβούλιο του SCOAP³ αποφάσισε στη συνάντηση που είχε τον Νοέμβριο του 2022, να υιοθετήσει ένα πρόγραμμα βιβλίων σε μόνιμη βάση προκειμένου να στηρίξει τη δημοσίευση σε καθεστώς Ανοικτής Πρόσβασης νέων τίτλων (και όχι τη μετατροπή ήδη υπαρχόντων) στα σχετικά θεματικά πεδία.

Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι ο Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών συμμετέχει και υποστηρίζει την πρωτοβουλία του SCOAP3 Books Initiative για τη μετατροπή βασικών και σημαντικών βιβλίων σε καθεστώς Ανοικτής Πρόσβασης. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, τα τέσσερα πρώτα βιβλία του εκδοτικού οίκου World Scientific διατίθενται ήδη ανοικτά με άδειες CC-BY, για τα οποία μπορείτε να δείτε τις σχετικές λεπτομέρειες παρακάτω:

• Accelerator Physics, Lee, Shyh-Yuan, 2019, e-ISBN 9789813274686
• Challenges and Goals for Accelerators in The XXI century, Myers, Stephen & Bruning, Oliver (eds), 2016, e-ISBN 9789814436403
• Lattice Gauge Theories: an Introduction, Rothe, Heinz J., 2012, e-ISBN 9789814365871
• Quantum Theory of Angular Momentum : Irreducible Tensors, Spherical Harmonics, Vector Coupling Coefficients, 3nj Symbols, Varchalovich D.A., Moskalev, A.N. & V.K. Khersonskii, 1988, e-ISBN 9789814415491

Οι τίτλοι των βιβλίων είναι προσβάσιμοι μέσω της ιστοσελίδας SCOAP3 Collection, στην ψηφιακή βιβλιοθήκη OAPEN, ενώ προκειμένου να διασφαλιστεί η μακροχρόνια διατήρηση των τίτλων αυτών, τα βιβλία υποβλήθηκαν και στο Portico. Περισσότερα βιβλία αναμένεται να μετατραπούν σε καθεστώς ΑΠ τους επόμενους μήνες, βιβλία εκδοτών όπως οι Springer Nature και Taylor & Francis. Τέλος, έχει δημιουργηθεί ιστοσελίδα όπου αναφέρονται όλα τα ιδρύματα και οι οργανισμοί που έχουν συμβάλει σε αυτή την πρωτοβουλία του SCOAP3.