Την Τετάρτη 2 Απριλίου 2025 ολοκληρώθηκε με επιτυχία η δεύτερη φάση του εκπαιδευτικού προγράμματος “Quickstart στην Διαχείριση Ερευνητικών Δεδομένων“. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε διαδικτυακά σε πέντε εβδομαδιαίες Συνεδρίες, κάθε Τετάρτη από τις 5 Μαρτίου 2025 μέχρι και τις 2 Απριλίου 2025, μέσω της πλατφόρμας ΖΟΟΜ. Στις Συνεδρίες συμμετείχαν ενεργά ερευνητές και ερευνήτριες από δέκα περίπου ακαδημαϊκά ιδρύματα, όπως το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών κ.ά.
Κεντρικός πυλώνας του προγράμματος αποτέλεσε η ευκαιρία για ανοικτή συζήτηση, ανταλλαγή απόψεων και διατύπωση σκέψεων. Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες, μέσω της ενεργής συμμετοχής τους, ανέδειξαν σημαντικά σημεία και εξέφρασαν προβληματισμούς για ζητήματα που προέκυψαν από τις θεματικές των Συνεδριών.
Θεωρούμε πως ένας βασικός παράγοντας για την επιτυχία του προγράμματος ήταν το φιλόξενο και ήρεμο κλίμα που δημιουργήθηκε από την πρώτη κιόλας συνεδρία, και διατηρήθηκε και στις επόμενες. Η ατμόσφαιρα αυτή καλλιεργήθηκε μέσα της ομαλής διαδικασίας εισαγωγής που υιοθετήθηκε, κατά την οποία τόσο οι εκπαιδευτές/τριες όσο και οι συμμετέχοντες/ουσες κλήθηκαν να παρουσιάσουν τον εαυτό τους σε μια διαφάνεια, μέσω ενός κοινόχρηστου Google SlideDeck, πριν ακόμη την έναρξη των συνεδριών. Αυτές οι διαφάνειες παρουσιάστηκαν στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια των δύο πρώτων Συνεδριών.
Η εκπαιδευτική διαδικασία σχεδιάστηκε με στόχο την ενεργή εμπλοκή των συμμετεχόντων/ουσών και την καλλιέργεια ενός δυναμικού και διαδραστικού μαθησιακού περιβάλλοντος. Συνδύασε διαλέξεις, συζητήσεις, συνεργατικές ασκήσεις και πρακτικές εργασίες για περιπτώσεις χρήσης πραγματικών ερευνητικών έργων (projects). Στο πλαίσιο της διαδραστικότητας των Συνεδριών, οι συμμετέχοντες/ουσες ενθαρρύνθηκαν να συνεργαστούν σε μικρές ομάδες σε break-out rooms, έχοντας έτσι την ευκαιρία να ανταλλάξουν ιδέες, να συζητήσουν σε βάθος τις εργασίες των έργων τους, και να συνεργαστούν στην επίλυση των δραστηριοτήτων.
Στις Συνεδρίες ενσωματώθηκαν διάφορα ψηφιακά εργαλεία, όπως polls και quizzes. Αυτά όχι μόνο διατήρησαν το ενδιαφέρον και τη συγκέντρωση των συμμετεχόντων/ουσών, αλλά λειτούργησαν και ως εργαλεία διαμορφωτικής ανατροφοδότησης, βοηθώντας τόσο τους εκπαιδευτές και τους συμμετέχοντες. Τα εργαλεία αυτά ενίσχυσαν σημαντικά τη συμμετοχή, και τη συνεργασία και συνέβαλαν σε μια πιο πλούσια και αποτελεσματική μαθησιακή εμπειρία.
Μεγάλη έμφαση δόθηκε στη διαδραστικότητα. Οι ανοικτές συζητήσεις διαδραμάτισαν εξέχοντα ρόλο, και επέτρεψαν στους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες να θέσουν προβληματισμούς και ανησυχίες για σημαντικά ζητήματα, όπως τα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν από το διαμοιρασμό των ερευνητικών δεδομένων. Συγχρόνως, βοήθησαν τους συμμετέχοντες να μοιραστούν προσωπικές εμπειρίες για τα εργαλεία και τις υπηρεσίες που τους παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης. Η ευκαιρία να πειραματιστούν στην πράξη με ορισμένα από αυτά τα εργαλεία, προκάλεσε ιδιαίτερο ενθουσιασμό.
Η πλατφόρμα Projects του Learning Planet Institute αποτέλεσε σημαντικό εργαλείο για την υλοποίηση της προγράμματος. Χρησιμοποιήθηκε με ελεγχόμενη πρόσβαση από τους συμμετέχοντες, όχι μόνο για την τεκμηρίωση και παρακολούθηση των εργασιών τους, αλλά και ως μέσο επικοινωνίας προκειμένου να διατυπώσουν ερωτήσεις, να εκφράσουν απορίες ή να καταθέσουν σχόλια και παρατηρήσεις για τις εργασίες τους. Οι εργασίες ανατίθενται σε εβδομαδιαία βάση και υλοποιούνταν ατομικά.
Στο τέλος της κάθε συνεδρίας ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν την εκάστοτε συνεδρία. Ζητήθηκε από τον κάθε συμμετέχοντα να αξιολογήσουν πόσο ευχαριστημένοι έμειναν από την κάθε συνεδρία από το 1 έως το 5. Με το 1 να σημαίνει καθόλου ευχαριστημένοι και το 5 πλήρως ευχαριστημένοι. Δεχθήκαμε 28 απαντήσεις από τις οποίες οι 17 αξιολόγησαν την εκπαίδευση με 5, οι 8 με 4, και οι 3 με 3. Στην πλειοψηφία, οι συμμετέχοντες έμειναν πλήρως ευχαριστημένοι από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα.
Κατά την τελευταία Συνεδρία ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες/ουσες να λάβουν μέρος σε δύο διαδικτυακές αξιολογήσεις. Η πρώτη, με τίτλο “Evaluation Feedback”, πραγματοποιήθηκε σε πραγματικό χρόνο μέσω της πλατφόρμας Miro. Αν και η αξιολόγηση διεξήχθη ζωντανά, χρειάστηκε επιπλέον χρόνος για την ολοκλήρωσή της. Η δεύτερη αξιολόγηση, με τίτλο “Ερωτηματολόγιο: Quickstart στην Διαχείριση Ερευνητικών Δεδομένων”, υλοποιήθηκε μέσω του Microsoft Forms και είχε καθορισμένη προθεσμία υποβολής. Σχετική υπενθύμιση στάλθηκε στους συμμετέχοντες μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Με την υλοποίηση της δεύτερης φάσης των εκπαιδευτικών συνεδριών, ολοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος εκπαιδεύσεων του εκπαιδευτικού προγράμματος “Quickstart στην Διαχείριση Ερευνητικών Δεδομένων”. Ένα σημαντικό ορόσημο για τον ΣΕΑΒ στην προσπάθεια που καταβάλει να αναδείξει την Ανοικτή και Υπεύθυνη Έρευνα και Καινοτομία.
Το μάθημα της FAIR-RDM δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου PATTERN από τους Deborah Thorpe, Loek Brinkmann και René van Horick (DANS), προσαρμόστηκε στην ελληνική πραγματικότητα από τον Μάριο Μπαλατζάρα και τη Θεοδώρα Καραΐσκου και διατίθεται με άδεια χρήσης CC BY 4.0.